Bulimia - Zaburzenia odżywiania

Leczenie bulimii. Na czym polega problem bulimi?

Co prawda, łatwiej jest namówić na leczenie bulimika niż chorego na anoreksję, ale mimo to leczenie żarłoczności psychicznej jest trudnym i długotrwałym procesem. Wielu chorych przez wiele lat unika standardowych metod leczenia bulimii. Powodem najczęściej jest wstyd. Niektórzy próbują zapobiec kolejnemu atakowi samodzielnie, a robią to np. poprzez unikanie spotkań towarzyskich wiążących się ze wspólnym spożywaniem posiłku, unikanie gotowania, oglądania programów kulinarnych i wykonywania innych czynności, które mogą skupić uwagę na jedzeniu, skrupulatne planowanie dnia (tak, by nie starczyło czasu na objadanie się), zostawianie pieniędzy i kart kredytowych w domu. Żeby wyleczyć bulimię potrzeba czasu, wsparcia najbliższych, ciężkiej pracy i motywacji. W proces ten powinien być zaangażowany dietetyk, psycholog i rodzina chorego. Niestety bulimia to choroba, która lubi wracać. Szacuje się, że walka z nią zajmuje od 3 miesięcy do nawet kilku lata. Słynna hollywoodzka gwiazda, Jane Fonda zmagała się z chorobą aż 24 lata. Na długość trwania leczenia wpływa nie tylko nastawienie chorego i wsparcie rodziny, ale także doświadczenie ekspertów. Chorzy na bulimię często trafiają do placówek, których personel nie jest wyspecjalizowany w leczeniu tego typu zaburzeń.

Oprócz psychoterapii w leczeniu bulimii zaleca się również leczenie farmakologiczne oraz inne formy terapii. W najbardziej skrajnych przypadkach, w których bulimia przykładowo doprowadziła pacjenta do prób samobójczych, potrzebna może być hospitalizacja. Poniżej przedstawiono wybrane metody leczenia bulimii: Psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT) Jeżeli chory na bulimię sam odczuwa potrzebę poprawienia swojej sytuacji to prawdopodobnie jest gotowy na terapię CBT czyli cognitive behavioral therapy (psychoterapia poznawczo-behawioralna). Bez motywacji terapia ta może być skazana na niepowodzenie. Leczenie trwa kilka miesięcy i dzieli się na kilka etapów i około 20 sesji. Pierwszy krok to nauka, wpajanie zdrowego wzorca odżywiania, a także technik, ułatwiających kontrolowanie ilości i obfitości posiłków. Celem tego działania jest przerwanie automatyzmu zachowań. Wielu psychoterapeutów na tym etapie stosuje metodę dzienniczka samoobserwacji myśli oraz zachowań, w którym chory zapisuje wszystko, co zjadł. Kolejnym etapem terapii jest przywrócenie prawidłowego obrazu postrzegania siebie, polepszenie samooceny pacjenta, a także wyuczenie metod radzenia sobie z własnymi problemami bez uciekania w nałóg. Kończąc terapię, pacjent jest przygotowany do radzenia sobie z nagłą potrzebą jedzenia i jest na dobrej drodze do tego, by powstrzymać nawrót choroby.

Leczenie farmakologiczne
Może stanowić jedyną formę leczenia lub uzupełniać psychoterapię. Podstawą leczenia farmakologicznego jest najczęściej fluoksetyna, czyli lek przeciwdepresyjny z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). W leczeniu bulimii związek ten stosowany jest na ogół w dawkach większych, niż w przypadku leczenia depresji. Fuoksetyna obniża częstotliwość i intensywność napadów objadania się oraz hamuje łaknienie, co ma szczególne znaczenie zwłaszcza na początku terapii. Do innych substancji stosowanych w leczeniu bulimii należą preparaty welafaksyny. Farmakoterapię lekami przeciwdepresyjnymi stosuje się również przy współwystępujących z bulimią objawach depresji. Do negatywnych skutków leczenia farmakologicznych, które mogą zniechęcić pacjenta do terapii, należy wzrost masy ciała występujący w przypadku niektórych pacjentów.
Terapia interpersonalna
Chociaż zajmuje więcej czasu niż CTA, pozwala pozbyć się poczucia niepokoju, stanów depresyjnych i niskiej samooceny. Celem tej terapii jest poznanie uczuć i emocji chorego, jak również traumatycznych przeżyć z przeszłości, które mogły zainicjować chorobę. W jej wyniku chory staje się bardziej pewny siebie i uczy się radzić sobie z własnymi problemami.
Terapia rodzinna:
Zaangażowanie rodziny w leczenie chorego na bulimię nie zawsze jest łatwe, a czasem wręcz niemożliwe. Taka terapia jest skuteczna zwłaszcza w przypadkach, gdy bulimia była odpowiedzią na problemy w rodzinie.
Terapia psychodynamiczna
Polega na przeniesieniu problemów z przeszłości na obecną relację między lekarzem a chorym. Celem tej terapii jest zrozumienie własnych problemów.
Terapia wg modelu Maudsley:
Ta terapia opiera się na założeniu, iż przyczyny dolegliwości są biologiczne. Terapia składa się z kilku etapów. Wpierw mocno zaangażowani są rodzice, którzy kontrolują co, z kim, gdzie i o jakiej porze je dziecko. Następnie chory sam kontroluje częstotliwość i obfitość posiłków. Metoda kończy się odbudowaniem poczucia własnej wartości i wypracowaniem umiejętności radzenia sobie z problemami.

Pomocne w każdej terapii
Chory na bulimię powinien na nowo ukształtować swój stosunek do jedzenia, dlatego pierwszym etapem terapii jest nauka. Pacjent musi dowiedzieć się, jaki model odżywiania jest zdrowy, a jaki zagraża organizmowi i może prowadzić nawet do śmierci. Nauka powinna dotyczyć nie tylko modelu prawidłowego odżywiania, ale również samej choroby – jakie są jej objawy, przyczyny i konsekwencje. Kolejnym krokiem jest uświadomienie sobie, co wpłynęło na rozwój zaburzenia. Czy była to niska samoocena, przykre doświadczenie, czy też po prostu odczuwaliśmy potrzebę przejadania się prawdopodobnie z powodu któregoś z czynników biologicznych. Wbrew temu, jak chorobę postrzega wiele osób, nie zawsze do bulimii prowadzi chęć zrzucenia paru kilogramów, równie dobrze przyczyną może być uszkodzenie części mózgu, odpowiedzialnej za uczucie sytości. W dalszej części terapii chory poznaje metody, dzięki którym może uniknąć napadów przejadania się oraz zrezygnować z zachowań kompensacyjnych. Ważną częścią leczenia jest również akceptacja samego siebie. Pacjent powinien poczuć się dobrze we własnym ciele i być zadowolonym ze swojego wyglądu. Wsparcie najbliższych jest bardzo ważne. Dla powodzenia terapii wielkie znaczenie ma sytuacja w otoczeniu chorego i relacje w rodzinie. Ponieważ cała rodzina powinna uczestniczyć w procesie terapeutycznym, ewentualny konflikt wśród bliskich chorego może zaszkodzić terapii.